مبانی نظری و پیشینه تحقیق بررسی اعتیاد

دسته بندي : گوناگون » مبانی نظری
 مبانی نظری و پیشینه تحقیق بررسی اعتیاد به صورت کامل و جامع در حجم 40  صفحه در فرمت word


فصل دوم
بررسی پیشینة پژوهش
تاریخچة اعتیاد :
مصرف مواد مخدر شاید بهتر از دیگر انواع انحرافات نشان میدهد که تا چه خدی هر جامعه ای، بر حسب زمان، مکان، جنس، سن، قوم، قبیله، طبقه مسائل جامعوی را تعریف، تجدید و باشکال متفاوت تعبیر و ارزش گذاری میکند. کاربرد «مواد مخدر» بعنوان آرام بخش یا «نوشدارو» و نیز بعنوان «مکیف» و «نشعه و خلسه آور» از 5000 سال پیش از میلاد برای سومبریان، بابلیان و مصریان ... شناخته شده بود تا بدان حد که در برخی از ادیان و در میان بعضی از اقوام مصرف اندک آن جنبه آئینی و قداست داشته است بطوری که در دین زرتشت گرد دانه درخت هوم را در شیر حل کرده در پاره ای از مراسم دینی میخوردند؛ آرتک ها در جریان تقدیم قلب تپان قربانی انسان به خورشید خداجوانی را مخدر میساختند و در مسیحیت، شراب بعنوان محملی برای گردهمائی و تجدید مودت و نمادی از خون مسیح هم بوده باشد، در اکثر اعیاد و مراسم دینی نوشیده میشود. کاربرد توتون و تنباکو در میان سرخ پوستان نیز بیشتر جنبه آئینی و تشریفاتی داشته بویژه «هم چپقی» برای برقراری و دوام صلح، بصورت نمادین، از اهمیت وافری برخوردار بوده است. توتون و تنباکو تنها در دست سفید پوستان سوداگر اروپائی بماده مصرف روزانه تبدیل شدند و گرنه سرخپوستان استفاده آن ها را به اعیاد و آئین ها، بوسلیه افراد برجسته، محدود کرده بودند.
کاربرد حشیش در تاریخ ایران زمین نقش حساسی داشته است : بطوری که فرقه اسماعیلیه را «حشاشیون» نیز مینامند. برخی از واژه شناسان اروپائی معتقدند که واژة assassin فرانسه بمعنای «قاتل» تحریف شده واژه «حشاشیون» میباشد که بعدها اسم مصدری بصورت assassina یا «آدم کشی» نیز از آن ساخته اند.
در این راستان میگویند رهبران فرقه اسماعیلیه از حشیش، که شیره شاهدانه است، برای ایجاد حالت خلسه در برخی از پیروان استفاده کرده تصمیمات خود را با ایشان القاء میکردند و آنان را برای قتل های سیاسی – نظامی یا نشان دادن درجه ایثار خود به امام خویش به دگرکشی یا خودکشی وامیداشتند. بنابراین پیش از این که غربیان از تولید و توزیع این ماده و مواد مشابه آن نظیر تریاک و توتون، برای انباشت کیسه های زر و تزویر خود، سوء استفاده کنند کاربرد برخی از آن ها در آسیا و نیز در آمریکای پیش از کریستف کلمب، در مقیاس محدود و مشخصی، شناخته شده بود. «تریاک» که در اصل یک واژه یونانی است و از قدیم برای سومریان یا آشوریان و ایرانیان شناخته شده بود، از طریق رومیان در خاورمیانه بصورت «تریاق» رواج یافت. این ماده اغلب در ترکیب بسیاری از مواد درمانگر پزشکی در شرق و غرب مورد استفاده قرار میگرفت. برای قرن ها اعتیاد به مواد مخدر مشتق از تریاک، بعنوان یک کنش انحرافی یا آسیب جامعوی، تلقی نمیشد و در نتیجه کشورهای اروپایی مصرف آن را تا قرن نوزدهم بد نمیدانستند بلکه تجار طماع آنان رأساً در کشت و توزیع تریاک در بنگال هند، در اواخر قرن هیجدهم، شرکت فعالی داشته اند و زورمندانه در ترویج و تحمیل آن به بسیاری از ملت ها از آن جمله چینیان، از توسل به جبر و جنگ نیز خودداری نکردند؛ بطوری که در سال های 1837، 1838، 1839 امپراتور چین ورود تریاک را بکشور خود ممنوع نمود و مصرف کنندگان و قاچاقچیان را بشدت کیفر داد؛ ولی انگلیسی ها (1841) با توسل به نیروی دریائی خود و گلوله باران کانتون جنگ یکم تریاک را در 1841 و جنگ دوم تریاک را در 1857، بنام «آزادی تجارت» بر امپراتور چین تحمیل کردند. در این باره مارکس، که کار اصلی مبارزاتی خود را با روزنامه نگاری آغازیده بود، پس از استقرار در انگلستان نیز گهگاهی مقالات انتقادی خود را در روزنامه New – YORK Daily Tribune انتشار میداد، در سال 1585 ، طی دو مقاله پیوست بموقع ضد و نقیض دولت انگلستان اشاره کرده اثرات سوء سیاسی، اقتصادی و بهداشتی تریاک را یادآور شده است.
همچنین تاریخچة اعتیاد دقیقاً معلوم نیست ولی در اشعار هومر و ادیسه و نوشته های باستانی به خواص این مواد اشاره شده است و در نقاشی های باستانی طرح هایی از گل شقایق و خشخاش دیده شده است که قدیمی ترین این آثار مربوط به 40000 سال پیش و در نواحی روم و مصر باستان است. در زمینه پزشکی افلاطون اولین کسی بود که در مورد مواد مخدر خشخاش مطالعات آزمایشاتی داشت. کشور هندوستان بعد از مصرف باستان قدیمی ترین سرزمینی است که در آن مواد مخدر رایج است. از زمان صفویه تریاک یک مشکل اجتماعی شناخته شده بود به هرحال باید گفت که هیچ زمانی مانند عصر حاضر مواد بالقوه اعتیادآور در بازار موجود نبوده است و این واقعیت که مواد مخدر امروزه در سراسر جهان تویع می شوند بحران و گرانی بسیاری را فراهم نموده است.
بررسی نظریه ها و مفاهیم مربوط به موضوع پژوهش :
ادوین اچ ماترلند : او می گوید برای آنکه شخصی معتاد گردد نخست باید یاد بگیرد که چگونه معتاد شود این یادگیری در نتیجه کنش متقابل اجتماعی خود با دیگران حاصل می شود. بیشتر افراد هم در معرض تماس با افراد یا گروههای منحرف قرار می گیرند و هم در معرض تماس با افراد یا گروههای غیر منحرف ساترلند ارتباط متقابل با این گروهها را برحسب بسامد، اولویت، دوام و شدت اندازه گیری کرد. هرچه سطح تماس فرد با افراد یا گروههای منحرف بر حسب این چهار متغیر بالاتر باشد احتمال اعتیاد شخص نیز بیشتر می شود و برعکس، اگر سطح تماس فرد با افراد یا گروههای غیر منحرف باز هم برحسب این چهار متغیر باشد بیشتر باشد، احتمال اعتیاد نیز بیشتر می شود.
چین و همکاران : با تمرکز  بر مسائلی که از  قبیل عملکرد ضعیف کن، فراهن و فراخود ناقص و ضعیف و همانند سازی مردانه ناکافی عقیده از پیش آمادگی روانشناختی یا به عبارتی دیگر شخصیت مستعد اعتیاد را مطرح می نمودند، آنها تلویحاَ اشاره می نمودند که مجموعه ای از پیش آمادگیها را در تجارب خانوادگی معتادان می توان ردیابی کرد اگر نوجوانی از والدین خود توجه زیادی ناکافی دریافت کند و یا اگر والدین در عواطف و آزادی خود غرق شده باشند آن وقت فرزند به شکل نابسنده ای رشد خواهد نمود در نتیجه احتمالاً این نوجوان در مقابله با پیچیدگیهای زندگی در اجتماع و جامعه قادر به تحمل درد و رنج و ناراحتی ، ارزیابی صحیح و احساس شایستگی در تجارب اجتماعی گوناگون، نخواهد بود اگر چه بای تعدادی از معتادین، این توضیح یکی از موارد مطرح است اما قادر به توضیح تمامی اعتیادها نیست. به هر حال چین و همکاران نتیجه گیری کرده اند این نوجوانان و جوانان برای مصرف داروها یا مواد نسبت به آنانی که از زمینه های خانوادگی متعارف تری برخوردار بوده اند آمادگی بیشتری دارند.