مبانی نظری و پیشینه تحقیق فرسودگی شغلی

دسته بندي : گوناگون » مبانی نظری
 مبانی نظری و پیشینه تحقیق فرسودگی شغلی به صورت کامل و جامع در حجم 56  صفحه در فرمت word


فصل دوم
فرسودگي شغلي:
آيا تاکنون براي شما وضعيتي پيش آمده است که به دليل کار زياد و طولاني مدت احساس خستگي شديد بي رمقي يا فرسودگي کنيد؟ اگر پاسخ شما به اين سوال مثبت است درباره آثار علل و راه هاي پيشگيري اين وضعيت مشکل ساز و در مورد خاصي مرگبار چه مي دانيد؟ آيا توجه شما به اين نکته جلب شده است که احتمال دارد دليل بيماري، بي علاقه گي يا بي حوصله بودن بعضي از همکاران يا افراد تحت نظارت شما مربوط به کار زياد و بي وقفه آنان باشد؟
نشانه هاي مرضي فرسودگي شغلي
1. فرسودگي جسمي: قدرت کارکردن کم، سردردهاي مکرر، تهوع، اختلال در خوابيدن، از دست دادن اشتها
2. فرسودگي هيجاني: افسردگي، احساس درماندگي و احساس به دام افتادن در کار و شغل
3. افسردگي نگرشي: بدگماني و سوئ ظن نسبت به ديگران و همچنين نگرش منفي و حقير کردن خود يا سايرين
4. احساس پيشرفت شخص کم دارند و فرض مي کنند در آينده نيز پيشرفتي نخواهد داشت
 
نشانه هاي فرسودگي شغلي
1. شاخص هاي هيجاني: بي علاقه شدن نسبت به شغل خود، افسردگي، احساس درماندگي و ناتواني‌، احساس مورد تاييد و تشويق قرار نگرفتن ، احساس جدايي از ديگران و بيگانگي، احساس بي تفاوتي‌، ملامت و بيزاري
2. شاخص هاي نگرشي: بدبيني، بي اعتمادي نسبت به مديريت سازمان و محل کار خود گله مندي و بدگماني
3. شاخص هاي رفتار: تخريب پذير و پرخاشگر بودن، کناره جويي از ديگران ، کاهش توانايي براي انجام دادن وظايف شغلي ، محدود شدن فعاليت هاي اجتماعي و افزايش مشکلات با مسئولان، روسا و همکاران و خانواده
4. شاخص هاي روان شني: احساس خستگي‌،ابتلا به دردهاي عضلاني، سردرد ، اختلال در خوابيدن و اختلال گوارشي و سرماخوردگي هاي مکرر
5. شاخص سازماني: کاهش رسيدگي به خواسته هاي ارباب رجوعف تنزل ابعاد اخلاقي و معنوي،‌افزايش تعداد موارد خلافکاري ، غيبت از کار، ترک شغل و سوانح و حوادث کار
علل فرسودگي شغلي
1. ناآشنا بودن افراد با هدف يا اهداف سازمانن يا قابل درک نبودن اين اهداف براي آنان
2. سياست هاي مديريت سازمان
3. شيوه هاي مديريت
4. غيرقابل انعطاف بودن بعضي از قوانين و مقررات
5. ناسالم بودن شبکه هاي ارتباطي در سازمان
6. عدم مداخله مديريت سازمان در امور رفاهي، درماني و تفريحي کارکنان
7. عدم بهره گيري از استعداد بالقوه افراد در انجام دادن وظايف شغلي
8. مبهم بودن نقش فرد در سازمان
9. عدم رضايت شغلي
10. فقدان امکانات براي رشد و ترقي
11. حجم زياد کار در زمان محدود
12. واگذار کردن مسئوليت هاي بيش از ظرفيت به افراد
فرسودگي شغلي، نشانه ها و عوارض
فرسودگي شغلي به عنوان فقدان انرژي و نشاط تعريف ميشود و شخص دچار فرسودگي شغلي احساس کسالت انگيزي را نسبت به انجام رفتار شغلي نشان مي دهد فرسودگي شغلي حالتي است که در يک فرد شاغل به وجود مي آيد و پيامدي از فشار شغلي دايم و مکرر است بدين ترتيب که شخص در محيط کارش به علت عوامل دروني و بيروني احساس فشار مي کند و اين فشار دايمي و مکرر بوده و در نهايت به احساس فرسودگي تبديل مي گردئ در اين وضعيت احساس کاهش انرژي رخ مي دهد
در سال هاي اخير روان شناسان نسبت به مطالعه و تحقيق در باب پديده اي به نام فرسودگي شغلي علاقه نشان داده و پژوهش متعددي را در اين زمينه انجام داده اند در واقع فرسودگي شغلي آن نوع از فرسودگي رواني است که با فشارهاي رواني يا استرس هاي مربوط به شغل و محيط کار توام گشته است به عبارت ديگر فرسودگي شغلي پاسخي تاخيري به عوامل استرس زاي مزمن هيجاني بين فردي در حيطه مشاغل است
براساس نظر مازلاک فرسودگي شغلي سندرمي است که در پاسخ به فشار رواني مزمن به وجود مي آيد و شامل سه جزء خستگي يا تحليل عاطفي؛ از خود بيگانگي يا مسخ شخصيت، فقدان موفقيت فردي يا پيشرفت شخص است و بيشتر درميان انواع مشاغل مددرسان و ياري دهنده نظير مشاوران ، معلمان ، مددکاران اجتماعي،‌ پزشکان، پليس ، پرستاران و مواردي از قبيل اين مشاغل بيشتر مشاهده مي شود و اين امر احتمالا معلول نوع وظايف و مسووليت هاي اينگونه مشاغل مي باشد
فرسودگي شغلي يا فشار گمگشتگي نقش و ضعف عملکرد شغلي همراه است و علت آن در دو جنبه فردي و سازماني مطرح مي شود اغلب مطالعاتي طولي که اخيرا درباره فرسودگي شغلي انجام شده اند از تحليل هاي بسيار پيچيده اي براي تشخيص اينکه چگونه تغييرات عوامل فشارزاي محيط کار مي تواند تغييرات در فرسودگي شغلي را پيش بيني کنند استفاده نموده اند يک نظر عمومي اين است که بهترين و آرمانگراترين افراد دچار فرسودگي شغلي مي شوند يعني افراد دچار فرسودگي شغلي مي شوند يعني افراد دچار فرسودگي شغلي افرادي هستند که براي رسيدن به آرمان ها و معيارهاي کاري خود بيش ازحد تلاش مي نمايند اما وقتي مي بينند فداکاري ها و تلاش هايشان براي رسيدن به اهدافشان کافي نبوده است دچار فرسودگي و حتي دچار بدبيني مي شوند نظر ديگر اين است که فرسودگي شغلي نتيجه نهايي در معرض فشارهاي شغلي مزمن و طولاني مدت قرارگرفتن است در نتيجه فرسودگي شغلي مي بايست بيشتر در بين افرادي اتفاق بيافتد که مدت بيشتري در يک شغل اشتغال داشته اند تا افرادي که به تازگي شغلي را انتخاب نموده اند برخي محققان در پي يافتن رابطه بين ويژگي هاي شخصيتي يانشانگان فرسودگي شغلي بوده اند مطالعات اين گروه نشان داده است افرادي که از لحاظ عاطفي دچار فرسودگي شغلي مي شوند اغلب کمال گرا و بطور افراطي درگير کار و شغلشان هستند و از طرفي اهداف غير واقع بينانه براي خود ترسيم مي کنند
همچنين اين محققان براين عقيده اند که صفات و ابعاد شخصيتي مي توانند توجيه کننده فرسودگي باشند مثلا مازلاک معتقد است فرسودگي شغلي با بعد شخصيتي روان نژدي و نيمرخ رواني خستگي ناشي از کار مرتبط است
برخي محققاتن بر اين تصورند که توقعات بالا در محيط شغلي موجبات بروز فشارهاي شغلي را فراهم مي آورند و در نهايت فرسودگي شغلي را در دراز مدت ايجاد مي کنند در مقابل برخي ديگر از محققين اعقتاد دارند که عوامل بيروني از قبيل درآمد پايين مي تواند زمينه را براي فرسودگي شغلي فراهم مي سازد مثلا گيلمور و دانسون معتقدند کمبود درآمد باعث مي شود که افراد سطوح بالاتري از فرسودگي شغلي را تجربه نمايند و احتمال خطر بروز فرسودگي شغلي در ميان آنان افزايش يابد آن ها همچنين بر اين عقيده اند که يکي از علت هاي اصلي رواج بيشتر فرسودگي شغلي در بين معلمين، سطح پايين تر حقوق معليمن در مقايسه با ساير گروه هاي شغلي مي باشد عده اي ديگر نيز فرسودگي شغلي را اساسا ناشي از فشار شغلي مي دانند و معتقدند پيامد فوري و بدون واسطه فشار رواني در محيط کار پديده فرسودگي شغلي مطرح مي کنند و اصطلاحاتي از قبيل گمگشتگي نقش کار بيش از حد و کار کمتر از حد را در نظر مي گيرند اما هنوز اين بحث مطرح است که آيا فرسودگي شغلي نتيجه حجم کار زياد است (يعني خواست هاي فراوان در منابع محدود) يا نتيجه حجم کار ناچيز است؟يعني يکنواختي و بي تنوعي (مثلا نشان داده است که فشار کار مي تواند يکي از عوامل نامناسب رواني مي شود بدين معنا که اثرات منفي عواملي از قبيل اضطراب، افسردگي و کاهش عزت نفس را تشديد مي نمايد و به طور غير مستقيم بر بهداشت رواني تاثير مي گذارد
عوامل زمينه ساز و مرتبط به فرسودگي شغلي
فرسودگي شغلي يک تجربه فردي و درعين حال خاص زمينه هاي کاري است بنابراين تحقيقات انجام شده در طول 25 سال گذشته تمرکز خود را معطوف دو عامل مرتبط با فرسودگي شغلي نموده اند ..........